Όλοι βλέπετε πινακίδες και λίθινες στήλες δίπλα στο οδόστρωμα που αναφέρουν χιλομετρικές αποστάσεις, αλλά ξέρετε από που μετράνε; Ή μήπως νομίζετε ότι το “χιλιόμετρο μηδέν” της Αθήνας είναι η Ομόνοια;
Για να οριστούν οι χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ των πόλεων έπρεπε να οριστούν κάποια μέρη που ονομάστηκαν “χιλιόμετρο μηδέν”. Πρόκειται για ένα ειδικό τοπογραφικό σημείο, κυρίως μεγάλων πόλεων, από το οποίο αρχίζει η αρίθμηση της μέτρησης των χιλιομετρικών αποστάσεων με άλλες πόλεις της χώρας και όχι μόνο.
Συνήθως, ως τέτοιο σημείο λαμβάνεται η κεντρικότερη πλατεία ή ένα μεγάλο ιστορικό μνημείο της πόλης. Το αρχαιότερο τέτοιο οδικό ορόσημο στον κόσμο είναι μία μαρμάρινη στήλη στην Ιταλία, το περίφημο “Μιλιάρεουμ Αούρεουμ” της αρχαίας Ρώμης.
Στην Ελλάδα, οι χιλομετρικές αποστάσεις σηματοδοτούνται είτε από ταμπέλες είτε από λίθινες στήλες και ξεκινούν από την κεντρική πλατεία των ηπειρωτικών πόλεων ή από τη βάση της κεντρικής αποβάθρας των λιμένων των νησιωτικών πόλεων, απ΄ όπου και αρχίζει η αρίθμηση των εσωτερικών χιλιομετρικών αποστάσεων.
Αρκετοί θεωρούν ότι το “χιλιόμετρο μηδέν” της πρωτεύουσας Αθήνας είναι η πλατεία Ομονοίας, ενώ στην πραγματικότητα βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στον λόφο των Νυμφών ή λόφο Αστεροσκοπείου.
Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ιδρύθηκε το 1842 στον Λόφο των Νυμφών, απέναντι από τον Παρθενώνα, και είναι το παλαιότερο ερευνητικό ίδρυμα στην Ελλάδα. Ενημερωτικά, το αντίστοιχο ειδικό τοπογραφικό σημείο στη Θεσσαλονίκη βρίσκεται στην Πλατεία Δημοκρατίας στο ύψος του Βαρδάρη.
