Μίνι Ασφαλιστικό: Οι βασικές αλλαγές

Με αλλαγές ως προς τις κλίμακες φορολόγησης που θα ισχύουν στο εξής για τις παροχές που καταβάλλουν τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) εισήχθη στη Βουλή το μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο.

Ουσιαστικά προστέθηκε άλλη μία ασφαλιστική κατηγορία, με βάση τα έτη ασφάλισης, ενώ παράλληλα αυξήθηκε από 15.000 ευρώ σε 20.000 ευρώ το ανώτατο όριο καταβολής εισφορών ετησίως. Τροποποιήσεις, όμως, υπήρξαν και στο καθεστώς που θα διέπει τους ανάπηρους συνταξιούχους, που θα επιλέγουν να συνεχίσουν να εργάζονται, καθώς θα μπορούν να το πράττουν, χωρίς να επιβαρύνονται με τον πόρο 10%, όπως θα ισχύει για όλους τους υπόλοιπους που λαμβάνουν σύνταξη.

Με άλλες ξεχωριστές διατάξεις, σε περίπτωση πρόωρης συνταξιοδότησης προβλέπεται μείωση και των επικουρικών συντάξεων, εκτός των κύριων, ενώ διατηρείται η αλλαγή στο καθεστώς λειτουργίας των Ταμείων Αλληλοβοήθειας (από υποχρεωτικής σε προαιρετικής ασφάλισης), που έχει προκαλέσει αντιδράσεις ως προς τη βιωσιμότητά τους.

ΤΕΑ: Η κλίμακα φορολόγησης διατηρείται, παρά τις αντιδράσεις που υπήρξαν, αλλά βελτιώνεται σε σχέση με την αρχική. Ακριβέστερα, προβλέπεται φόρος 10% για όσους έχουν ασφάλιση έως πέντε έτη και επιθυμούν να λάβουν επικουρική σύνταξη από το ΤΕΑ και 20% για όσους επιθυμούν να λάβουν εφάπαξ, με τα ίδια έτη ασφάλισης. Για 5-10 έτη (ενώ αρχικά ήταν 6-15 έτη), ο φόρος υποχωρεί στο 15% για τα εφάπαξ και στο 7,5% για τη σύνταξη. Από 10-20 έτη ασφάλισης (αντί για 16- 25 που ήταν αρχικά), ο φόρος θα είναι 10% για το εφάπαξ και 5% για τη σύνταξη. Τελευταία κλίμακα φορολόγησης από 20 έτη και άνω (αντί για 25 έτη και άνω, όπως ήταν στο κείμενο της αρχικής διαβούλευσης), όπου ο φόρος θα είναι 5% για εφάπαξ και 2,5% για επικουρική σύνταξη. Η φορολόγηση θα είναι ομοιόμορφη τόσο για τις παροχές των ΤΕΑ όσο και για τα ομαδικά ασφαλιστήρια. Επισημαίνεται ότι οι εισφορές προς τα ΤΕΑ και τα ασφάλιστρα για τα Ομαδικά Ασφαλιστήρια Συνταξιοδοτικά Συμβόλαια (ΟΑΣ) παραμένουν αφορολόγητες. Θεσπίζεται όμως ανώτατο πλαφόν, κάτι που σημαίνει ότι οι εισφορές δεν πρέπει να υπερβαίνουν ετησίως και σωρευτικά για τους μισθωτούς το 20% του ακαθάριστου εισοδήματος του εργαζόμενου από μισθωτή εργασία. Για τους μη μισθωτούς, οι εισφορές δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 20.000 ευρώ, όριο που θα αναπροσαρμόζεται, σε σχέση με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, όπως αυτός διαμορφώνεται την 31η Δεκεμβρίου κάθε χρονιάς. 

Απασχόληση συνταξιούχων: Καταργείται η παρακράτηση 30% των συντάξεων για τους συνταξιούχους που επιλέγουν να συνεχίσουν να εργάζονται. Ως αντιστάθμισμα, θεσπίζεται ένας μη ανταποδοτικός πόρος υπέρ ΕΦΚΑ, που θα ισούται με 10% επί των ετήσιων αποδοχών από τη μισθωτή εργασία γι’ αυτούς τους συνταξιούχους. Στην περίπτωση που πρόκειται για αυτοαπασχολούμενους, ο πόρος θα φτάνει στο 50% της ασφαλιστικής κλάσης που έχουν επιλέξει. Ειδικά όμως για συνταξιούχους που είναι ΑμεΑ και επιλέγουν να συνεχίσουν να εργάζονται παρέχεται η δυνατότητα να το πράξουν, χωρίς να υφίστανται διακοπή της σύνταξης αναπηρίας που δικαιούνται. Παράλληλα ειδικά γι’ αυτή την κατηγορία συνταξιούχων – εργαζόμενων δεν θα επιβάλλεται ούτε ο πόρος 10% επί των εισοδημάτων τους.

Επικουρικές συντάξεις: Εφεξής οι δημόσιοι υπάλληλοι θα μπορούν να λάβουν επικουρική σύνταξη, με τη συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης (και όχι 25 ετών όπως ίσχυε έως τώρα), κατά τα πρότυπα που εφαρμόζονται και για ασφαλισμένους οι οποίοι προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα. 

Αύξηση στις συντάξεις: Ο μηχανισμός αύξησης των συντάξεων (3% για φέτος), που προκύπτει σε σχέση με τον πληθωρισμό και τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, επεκτείνεται και στους δικαιούχους προσυνταξιοδοτικών παροχών. Εκτιμάται ότι η συγκεκριμένη παρέμβαση ευνοεί περίπου 5.500 δικαιούχους.

Επίδομα προσωπικής διαφοράς: Καταβάλλεται επίδομα από 100 έως 200 ευρώ για τους περίπου 750.000 συνταξιούχους που έχουν προσωπική διαφορά μεγαλύτερη των 10 ευρώ και λαμβάνουν σύνταξη έως 1.600 ευρώ. 

Επίδομα μητρότητας: Εφεξής η ειδική παροχή μητρότητας επεκτείνεται για τις γυναίκες ελεύθερους επαγγελματίες και για τις αγρότισσες, οι οποίες θα λαμβάνουν για εννέα μήνες τον κατώτατο μισθό (780 ευρώ μικτά σήμερα). Το επίδομα επεκτείνεται και σε μητέρες που εργάζονται ως μισθωτές και είναι ασφαλισμένες στα π. ΤΑΥΤΕΚΩ, ΕΤΑΠ – ΜΜΕ και ΕΔΟΕΑΠ.

Σύνταξη σε ορφανά τέκνα: Οι κανόνες και οι προϋποθέσεις χορήγησης σύνταξης θανάτου στα τέκνα ενοποιούνται. Έτσι θα μπορούν και δικαιούχοι προ του «νόμου Κατρούγκαλου» (ν.4387/16) να εισπράττουν την παροχή έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους, όπως ισχύει και για τους υπόλοιπους.

Προπληρωμένη κάρτα: Εφεξής μέσω μιας τέτοιας κάρτας θα καταβάλλονται τα επιδόματα που χορηγούν η ΔΥΠΑ και ο ΟΠΕΚΑ, πλην μερικών εξαιρέσεων (π.χ., αναπηρικά, ανεργίας). Οι δικαιούχοι θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν το λιγότερο το 50% από τα ποσά που θα μπορούν να εισπράξουν, μέσω της συγκεκριμένης κάρτας με ηλεκτρονικό τρόπο. Το υπόλοιπο 50% θα μπορούν να το λάβουν σε μετρητά. Ειδικά για τη ΔΥΠΑ, εισάγεται σύστημα διορισμού και προσλήψεων μόνιμων εκπαιδευτικών, αλλά και εκπαιδευτικών με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Δημιουργείται επίσης μητρώο, για να γίνεται καλύτερη η επιλογή προσωρινών αναπληρωτών και ωρομίσθιων εκπαιδευτικών που θα μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες της ΔΥΠΑ σε έκτακτο προσωπικό.

Ταμεία Αλληλοβοήθειας: Παραμένει η διάταξη που καθιστά ως υποχρεωτική την ένταξη των Ταμείων Αλληλοβοήθειας (Αγροτικής, Εθνικής Τράπεζας και Φαρμάκου) από την 1η.1.2025 στο καθεστώς λειτουργίας των ΤΕΑ. Ουσιαστικά, μετατρέπεται η υποχρεωτική ασφάλιση σε αυτά τα Ταμεία σε προαιρετική.